Zaćmienie Słońca w Polsce. 10 czerwca 2021. O której godzinie i jak je obserwować? [NA ŻYWO]

zaćmienie słońca w Polsce
fot. Szczery / Wikipedia / CC 2.5

Częściowe zaćmienie Słońca w Polsce będziemy mogli obserwować dziś, czyli 10 czerwca 2021 roku. Jest to pierwsze zaćmienie słońca od sześciu lat, które będzie widoczne z naszego kraju. Zaćmienie będzie widoczne lepiej dla marynarza z Gdańska niż dla górala z Zakopanego, bo im dalej na północ, tym procent zaćmienia będzie większy.

W stolicy kraju w Warszawie, zaćmienie Słońca rozpocznie się o godzinie 11.55, a najbardziej widoczne będzie około 12.54. Około jednej piątej tarczy słońca zostanie więc zakryte przez Księżyc.

Warto dobrze przygotować się do tej obserwacji, ponieważ patrzenie bezpośrednio w Słońce może uszkodzić nasz wzrok. Można więć zastosować specjalne okulaty z filtrem ND5. Tylko taki sprzęt naprawdę nas chroni. Na nic zdadzą się okulaty przeciwsłonczne, znane nam płyty CD, czy inne pomysłowe narzędzia. Eksperci całkowicie odradzają korzystanie z lornetek czy teleskopów.

Całkowite zaćmienie Słońca będą mogli dziś podziwiać mieszkańcy Grenlandii, Rosji i Kanady.

Więcej informacji można znaleźć na Facebooku w profilu AstroLife.

Dowiedz się więcej o nowych technologiach z KolorowePtaki.com:

Zaćmienie Słońca w Polsce. Co się dzieje?

Zaćmienie Słońca, jak czytamy w Wikipedii, to zjawisko astronomiczne powstające, gdy Księżyc znajdzie się pomiędzy Słońcem a Ziemią i tym samym przysłoni światło słoneczne.

Obecnie Księżyc jest tyle samo od Słońca mniejszy, ile razy jest bliżej Ziemi. Sprawia to, że jego kątowe rozmiary na niebie są bardzo zbliżone do słonecznych. Zaćmienie zachodzi wyłącznie podczas nowiu, w momencie kiedy Księżyc znajduje się dokładnie między Ziemią i naszą Gwiazdą Dzienną[1] w prostej linii, o której mowa w syzygium. Gdyby Księżyc miał idealnie kołową orbitę, był bliżej Ziemi i znajdował się w tej samej płaszczyźnie ekliptyki, to zaćmienia Słońca występowałyby podczas każdego nowiu.

Jednakże orbita Księżyca jest nachylona pod kątem ponad 5 stopni w stosunku do orbity Ziemi obiegającej Słońce, co sprawia, iż zwykle cień Księżyca mija Ziemię. Aby zaćmienie Słońca doszło do skutku, orbita Księżyca musi przeciąć orbitę Ziemi. Na dodatek orbita Księżyca jest eliptyczna, co powoduje, ze czasami znajduje się zbyt daleko od Ziemi, aby swoim rozmiarem mógł zasłonić całkowicie tarczę słoneczną (antycień).

Obydwie orbity przecinają się na liniach węzłowych, co w konsekwencji daje od dwóch do pięciu zaćmień w ciągu roku, przy czym maksymalnie dwa z nich mogą być całkowite[2][3]. Na dodatek całkowite zaćmienia Słońca są dużo rzadsze dla konkretnego miejsca na Ziemi, ponieważ pas cienia całkowitego jest bardzo wąski.

Zaćmienie Słońca jest zjawiskiem naturalnym, które choć znane od starożytności przypisywano do zjawisk nadprzyrodzonych lub kojarzono ze złymi znakami. Całkowite zaćmienie Słońca może być przerażające dla osób nieświadomych wiedzy o tym zjawisku – alarmują autorzy tektu w Wikipedii.

Obserwacja zaćmienia Słońca nieuzbrojonym okiem grozi trwałym uszkodzeniem wzroku. Z pomocą przychodzą różnego rodzaju narzędzia umożliwiające obserwację tego zjawiska. Z technicznego punktu widzenia bezpiecznie można nieuzbrojonym okiem obserwować fazę całkowitą. Niemniej jednak i ta praktyka czasem bywa niebezpieczna ze względu na brak świadomości niektórych ludzi, nieodróżniających poszczególnych faz zjawiska.

Najdłuższy możliwy czas trwania zaćmienia całkowitego to 7 minut i 31 sekund. Ludzie znani jako łowcy zaćmień podróżują po całym globie, aby doświadczyć całkowitego zaćmienia Słońca, którego termin jest już wcześniej znany[4][5].

Lista najdłuższych zaćmień Słońca od 1 roku n.e. do 3000 roku n.e.

Bezwzględny czas trwania zaćmienia zależy od prędkości ruchu Księżyca (ściślej – jego cienia w stosunku do danego punktu na powierzchni Ziemi). Księżyc krąży wokół Ziemi ze średnią prędkością 1,02 km/s. Prędkość punktów na ziemskim równiku, wynikająca z ruch obrotowego naszej planety, wynosi 0,465 km/s. Cień Księżyca może się przemieszczać na powierzchni Ziemi najwolniej w rejonach równikowych z prędkością nieco ponad 0,5 km/s – czytamy w Wikipedii.

Te czynniki powodują, że maksymalny czas trwania zaćmienia całkowitego może wynieść 7 min 32 s, obrączkowego 12 min 30 s. Zaćmienia częściowe trwają maksymalnie do około 3,5 godziny, a ich długość zależy przede wszystkim od wielkości fazy maksymalnej[7].

Należy pamiętać, że obliczenia dotyczące zaćmień bardzo odległych czasowo obarczone są sporym ryzykiem błędu. Dlatego też różne źródła mogą podawać nieco odmienne wyniki obliczeń w zależności od przyjętej metody szacowania ruchu ciał niebieskich. Główne źródło błędu tkwi w braku danych co do nieregularności ruchów Ziemi i Księżyca. Dane te mogą być jedynie ekstrapolowane na podstawie obserwacji dotyczących stosunkowo krótkiego okresu.

Całkowite zaćmienia Słońca

DataDługość
5 lipca 21687:26 min
27 czerwca 3637:24 min
27 lipca 22047:22 min
8 lipca 3817:22 min
9 czerwca 10627:20 min
20 czerwca 10807:18 min
16 czerwca 3457:17 min
3 czerwca 6997:16 min
13 czerwca 7177:15 min
1 czerwca 1327:14 min
24 czerwca 21507:14 min
29 maja 10447:12 min
25 czerwca 25227:12 min
12 czerwca 1507:12 min
19 lipca 3997:11 min
3 lipca 28857:11 min
14 czerwca 25047:10 min
23 czerwca 28677:10 min
23 maja 6817:09 min
20 czerwca 19557:08 min
8 sierpnia 22227:06 min
22 maja 1147:05 min
1 lipca 10987:05 min
8 czerwca 19377:04 min
30 czerwca 19737:04 min
5 lipca 25407:04 min
16 lipca 29037:04 min
6 czerwca 3277:03 min
22 czerwca 1687:02 min
25 czerwca 7357:02 min
12 czerwca 28497:00 min

Piotr Kaszuwara

Dziennikarz. Od wielu lat współpracownik wielu polskich redakcji. Między innymi Polskiego Radia we Wrocławiu, Programu 1, 2 oraz 3 Polskiego Radia, Money.pl, Polsat News i Onet.pl,.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *